صبح بافق؛
▼حرف روز
دریدگی ناشی از شکست!
کمتر از یک ماه تا انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا باقی مانده است، اما وقوع رویدادها و روندهای معنادار در انتخابات این کشور خبر از انتخاباتی پر حادثه و متفاوت می‌دهد. نکات زیر می‌تواند به تحلیل این رویدادها و روندها کمک کند.
نکات تحلیلی: ۱ـ نتیجه نظرسنجی‌ها و پیش‌بینی تحلیلی تاریخدان سرشناس آمریکایی، «آلن لیچمن» که از سال ۱۹۸۴ تا کنون گمانه‌زنی‌های انتخاباتی‌اش درباره ریاست‌جمهوری آمریکا درست از آب درآمده، ترامپ را بازنده انتخابات سوم نوامبر می‌داند. لیچمن مطابق با نظام تحلیلی ۱۳ مؤلفه‌ای مختص به خود گفته است: «پیش‌بینی من این است که ترامپ بازنده خواهد شد. اواخر سال ۲۰۱۹ او دو عامل از ۶ عامل مورد نیاز برای باخت را نداشت، اما بعدِ ناکامی حزب او در مقابله با چالش همه‌گیری کرونا و فریادهای خواستار عدالت اجتماعی و نژادی به عوامل باختش اضافه شده است.» ۲ـ در حالی که ترامپ مغرور به دستاورد‌های اقتصادی و ایجاد اشتغال در دوره خودش در آمریکا بود، رشد بدهی و کسری بودجه خزانه‌داری آمریکا در حدود ۳ تریلیون دلار و افزایش میلیون‌ها بی‌خانمان و بیکار فقیر مطلق در اثر کرونا، برگ برنده اقتصادی ترامپ را با علامت سؤال بزرگی مواجه کرده است. ۳ـ بی‌عملی و سوء مدیریت دولت ترامپ در اوج بی‌مبالاتی اخلاق فردی به همه‌گیری بیماری کرونا، به پاشنه آشیل دولت ترامپ در کنار بی‌توجهی به سلسله اعتراضات عدالت‌جویانه اجتماعی تبدیل شده است. کرونا در حالی شهروندان آمریکایی را می‌کشد که ترامپ به مثابه دن‌کیشوتی پوشالی به نمایش رسانه‌ای از خود به عنوان رئیس‌جمهوری به اصطلاح روئین‌تن در برابر کرونا مشغول است که با مطرح شدن حواشی جدید درباره ابتلای وی به کرونا، اعتماد مردم آمریکا را نشانه گرفته است. ۴ـ در عرصه جهانی نیز ترامپ برگه‌ای که نقشی متفاوت در رقابت‌های انتخاباتی برایش رقم بزند ندارد؛ از این‌رو، حتی برخی تحلیلگران هشدار می‌دهند خط تحریم ۱۸ بانک ایرانی و دریدگی سیاسی ترامپ علیه ایران از سر استیصال مطلق و نشانه شکست وی در کارزار «فشار حداکثری» است. ترامپ در حال باخت قمار انتخابات است و بعید نیست بخواهد دست به حماقتی برای دستاوردسازی در حوزه سیاست خارجی بزند که مسلماً مشکلاتش را بیشتر خواهد کرد.
نکته راهبردی: البته تحلیل وضعیت آچمز ترامپ و استیصالش به این معنی نیست که رأی‌آوری رقیبش مشکل‌گشاست! در رفتار با جمهوری اسلامی هر دو از یک کرباس هستند و تنها شیوه سلطه‌گری آنها متفاوت است. انتظار گشایش با نسخه بیرونی از سوی دولت، بدون تکیه بر توانمندی‌های درونی کشور، اتلاف وقت خدمت است. (نویسنده: فتح‌الله پریشان)
▼ گزارش روز
آیا بیکارها رئیس‌جمهور می‌شوند؟!
دکتر واعظی، رئیس دفتر آقای روحانی در مورد احتمال کاندیداتوری خود در سال ۱۴۰۰ بیان داشته است: «مگر من بیکارم گزینه کاندیداتوری انتخابات ۱۴۰۰ باشم؟!». اگرچه ممکن است این سخن با شوخی بیان شده باشد، اما باید گفت رئیس‌جمهور کارهای مهم‌تری دارد که یکی از آنها ریاست‌جمهوری است.
گزاره‌های خبری: ۱ـ ورود قطعی ویروس کرونا به ایران از اول اسفند ۹۸ تأیید شد و ۳۷ روز بعد رئیس‌جمهور برای مهار و مقابله با کرونا از رهبر معظم انقلاب درخواست برداشت یک میلیارد دلار از منابع صندوق توسعه ملی را مطرح کرد که در ۱۸ فروردین ۹۹ معظم‌له با این درخواست موافقت کردند؛ اما با گذشت ۵ ماه وزیر بهداشت به شهید سلیمانی شکوه می‌کند: «امروز دلم گرفته بود، به عنوان سربازی که فرماندهی این جنگ نفس گیر را به عهده دارم، احساس تنهایی عجیبی کردم… امروز از سربازانم در جبهه سلامت شرمسارم. مطالبات‌شان معوق مانده، انبارهایم از سلاح خالی می‌شود. پاییز سنگینی فرا می‌رسد. موج حمله جدیدی شکل گرفته، یک میلیارد دلاری که رهبری از صندوق توسعه موافقت کردند ماه‌هاست به جز سهم کوچکی نگرفته‌ام. نمی‌دانم برای کدام کار مهم‌تر گذاشته‌اند؟» اطرافیان رئیس‌جمهور پول را حصر کرده‌اند و گفته می‌شود که بخشی را هم به دانشگاه محل تدریس دختر رئیس‌جمهور داده‌اند! کارهای روحانی آنقدر زیاد است که به این موضوعات پیش پا افتاده که گویا مربوط به بیکارهاست، فکری نمی‌کند. ۲ـ رئیس‌جمهور بیکار نیست که وقت خودش را برای کنترل قیمت‌ها بگذارد، قیمت خودرو، دلار، سکه، طلا و… از ۱۹ اردیبهشت ۹۹ تا کنون دو برابر شده است! ۳ـ کسی مگر بیکار است رئیس‌جمهور شود. اگر رئیس‌جمهور شود، باید هنگامی که مردم در تعطیلات به کیش و شمال می‌روند در مقابل سیل پاشنه بالا بزند و سیل‌زدگان را مدیریت کند. ۴ـ رئیس‌جمهور ما بیکار نیست، رئیس‌جمهور فرانسه بیکار است در شرایط کرونایی ۲ سفر به لبنان داشته (لبنان جایی است که فرانسه یک صدم ایران قدرت در آنجا ندارد)، دو سفر به سایر کشورهای منطقه و اکنون در بیخ گوش ما وارد ماجرای قره‌باغ شده است. اینگونه مسائل که مهم نیستند رئیس‌جمهور پرکار ما اعتنایی به آنها داشته باشد! رئیس‌جمهور ما حتی بیکار نیست که جواب تهدید ترامپ را که در همه رسانه‌های جهان بازتاب داشته است، بدهد!
نکته پایانی: مردم باید کسانی را برای ریاست‌جمهوری انتخاب کنند که بیکار باشند و بتوانند به دغدغه‌های مردم توجه داشته باشند، با مانیتورینگ کشور را اداره نکنند، بلکه در وقت اضافه برای خود مشغولیتی هم درست کنند. (نویسنده: فرهاد مهدوی)
▼ خبر ویژه
تجارت ۵/۷ میلیارد دلاری ایران در شهریور
کارنامه تجارت خارجی کشور در شهریور ماه امسال از رکود تجاری ایام کرونایی تا حدودی خارج شد و با صادرات ۱۱ میلیون تن محصول داخلی، به ۵ میلیارد و ۷۶۷ میلیون دلار رسید. صادرات در این ماه نسبت به مرداد از لحاظ ارزش بیش از ۲۴ درصد رشد داشته است. چین با دو میلیون و ۲۶۷ هزار تن و ارزش ۶۶۹ میلیون دلار، مقصد نخست؛ عراق با یک میلیون و ۴۱۵ هزار تن و به ارزش ۵۶۵ میلیون دلار، امارات با یک میلیون و ۲۱۵ هزار تن و به ارزش ۳۷۹ میلیون دلار، افغانستان با ۷۰۴ هزار تن و به ارزش ۲۳۲ میلیون دلار و ترکیه با ۳۸۰ هزار تن و ارزش ۲۱۸ میلیون دلار، به ترتیب مقاصد اصلی صادرات کالاهای ایرانی در شهریور ماه بودند.
▼ اخبار
۱ـ رکورددار تورم در ۶۰ سال اخیر
«آفتاب یزد» روزنامه اصلاح‌طلب حامی دولت با اشاره به سخنان اخیر رئیس‌جمهور که گفته بود «دولت مصمم است با اجرای برنامه جامع نظارتی، قیمت‌ها را کنترل و دسترسی مردم را آسان‌تر کند»، نوشت: «حسن روحانی، حضور میدانی ناظران و ایجاد شفافیت در قالب یک سامانه فراگیر در حوزه توزیع و قیمت‌گذاری را از جمله ضرورت‌های کنونی برای کنترل قیمت‌ها برشمرد. این در حالی است که طبق بررسی آمارهای سال‌های گذشته و سوابق مستند به همان گزارش مرکز آمار، دولت حسن روحانی رئیس‌جمهوری فعلی ایران رکورد دار بیش از نیم قرن تورم در ایران است و نرخ تورم سالانه در دوران روحانی رکورددار ۶۰ سال اخیر بوده است و به‌جز سال ۱۳۷۴ (دوره ریاست‌جمهوری مرحوم هاشمی‌رفسنجانی) بالاترین نرخ تورم طی ۶۰ سال اخیر یعنی از سال ۱۳۳۸ در دوران ریاست‌جمهوری او رخ داده است. آمار منتشره از شاخص تورم در دولت دوازدهم نشان می‌دهد که یک بار نرخ تورم در پاییز ۹۸ از مرز ۴۰ درصد عبور کرده بود و در دوازده ماهه منتهی به تیرماه امسال به ۴۰/۴ درصد رسیده بود و این در حالی است که او در سال‌های اخیر مدام شعار تورم تک رقمی را تکرار می‌کرد. نکته مهم در مرور نرخ تورم در ۸۰ سال گذشته نشان می‌دهد که درحالی رکورد تورم ۴۰ درصدی بعد از دولت سازندگی به دولت روحانی رسیده که در سال‌های جنگ تحمیلی نیز این اعداد و ارقام از تورم در اقتصاد ایران ثبت نشده است. مواضع متناقض دکتر روحانی در خصوص وضعیت بهتر اقتصاد نسبت به اقتصاد آلمان در همین چند روز گذشته اسباب سوژه خنده در فضای رسانه‌ای و محافل عمومی شده است و کاربران با استناد به «بی‌خبری»های حسن روحانی در زمینه افزایش قیمت بنزین و… آمارهای اقتصادی او را نیز به طنز می‌گیرند!»
۲ـ سفر غیرمنتظره ظریف به پکن!
سفر وزیرخارجه کشورمان به پکن در حالی صورت می‌گیرد که بار دیگر تحریم‌های تازه‌ای علیه بانک‌های ایرانی از سوی آمریکا به جریان افتاده است. در چنین شرایطی گسترده شدن همکاری‌ها بین ایران و چین می‌تواند در بی‌اثر کردن تحریم‌ها مؤثر واقع شود. ظریف در مصاحبه اخیر خود اشاره کرده که اجرای قرارداد با چین، در گرو تصویب FATF است. برای ایران که در معرض سخت‌ترین تحریم‌های اقتصادی قرار دارد، قرارداد ۲۵ ساله می‌تواند راهی برای مقاومت در مقابل فشار وارده از سوی غرب به حساب بیاید. حجم قرارداد میان دو کشور از سوی مجله اکونومیست ۲۸۰ تا ۴۰۰ میلیارد دلار نوشته شده، اما برخی معتقدند که این رقم ۴۵۰ میلیارد دلار تنظیم شده که نشان از اهمیت آن برای دو طرف دارد. با این حال روزنامه شرق، وابسته به جریان اصلاحات در وادادگی و تسلیمی آشکار، نوشت: «حتی اگر FATF را بپذیریم و بانک‌های دنیا هم تأیید کنند یا اگر ما قوانین مبارزه با پول‌شویی و ضوابط بین‌المللی درباره جرائم سازمان‌یافته را هم قبول کنیم، باز آمریکا تحریمی بر ما اعمال کرده است که به خاطر آن بانک‌ها حاضر نیستند با ما فعالیت کنند.»
۳ـ برنامه آمریکا برای مداخله در انتخابات ایران به روايت انديشكده آمريكايى
مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی(CSIS) نوشت: «ما (آمریکا) نمی‌توانیم نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری ایران در خرداد ١٤٠٠ را شکل دهیم، اما می‌توانیم اگر بخواهیم، بر جوی که انتخابات در آن برگزار می‌شود، تأثیر بگذاریم. رئیس‌جمهور ایران نقش اصلی را در تنظیم تعامل تهران با جهان بازی می‌کند و بسیاری از ایرانیان دوره ٨ ساله روحانی را ناکام می‌دانند. در انتخابات ایران احساسات عمومی نقش مهمی دارند و اگر مردم ایران به این باور برسند که امیدی به مذاکره با آمریکا نیست، احتمالا از نامزدی که برنامه انتخاباتی او مقابله بیشتر با آمریکا باشد، حمایت می‌کنند. روحانی نمی‌تواند در ماه‌های پایانی خود با آمریکا توافق‌نامه‌ای را منعقد کند.»
▼ اخبار کوتاه
◄ کتائب حزب‌الله عراق: آمریکایی‌ها را به‌صورت افقی از عراق اخراج می‌کنیم/ سخنگوی کتائب حزب‌الله عراق در مصاحبه با شبکه یمنی «المسیره» تصریح کرد: آمریکایی‌ها اگر به لجبازی ادامه دهند و با پای خود از عراق نروند، به‌صورت افقی اخراج خواهند شد. «محمد محیی» افزود: مقاومت روی «مصطفی الکاظمی» (نخست‌وزیر عراق) حساب باز نمی‌کند و او اجازه ندارد حق ملت عراق را مصادره کند و نیروهای آمریکایی را در کشور نگه دارد. وی در ادامه خاطرنشان کرد: پارلمان عراق خروج نیروهای آمریکایی را تصویب کرده است و نیروهای عراقی قادرند با هر تهدیدی مقابله کنند.
◄ پروژه اختلاف‌افکنی بین فارس و عرب!/ «یوسف علاونه»، مأمور ضد ایرانی استخبارات اماراتی‌‌ـ سعودی به راه اندازی پروژه اختلاف‌افکنی و ایجاد نفرت نژادی میان ایرانیان و عراقی‌ها در توئیتر اعتراف کرد و گفت: «پروژه اختلاف بین شیعه و سنی جواب نمی‌دهد، به همین دلیل تفرقه شیعی‌ـ شیعی را استارت زدیم؛ اکانت‌هایی راه‌اندازی کردیم به زبان فارسی که عراقی‌ها را فحش دهد و اکانت‌هایی از قبائل مختلف عراقی راه‌اندازی کردیم تا فارس‌ها را فحش دهد!»
◄ خون‌های آلوده فرانسوی، این بار در عراق!/ خانواده‌های قربانیان خون‌های آلوده وارداتی از سوی شرکت فرانسوی «سانوفی» که به کشته شدن ۲۳۰ عراقی در سال‌های دهه هشتاد منجر شد، از دولت عراق خواستند این شرکت را تحت پیگرد قضایی قرار دهد.
◄ شروط رئیس‌جمهور شدن/ «احمد علیرضابیگی» عضو کمیسیون شوراهای مجلس خبر داد: «تحصیلات فوق‌لیسانس و بالاتر، سن بین ۴۵ تا ۷۰ سال، داشتن بیش از ۸ سال سابقه سطح استانداران، وزرا، نمایندگان و معادل آنها از شرایط عمومی داوطلبان انتخابات ریاست‌جمهوری است. تنها استانداران استان‌های با جمعیت بیش از ۲ میلیون نفر و شهرداران تهران و مشهد می‌توانند داوطلب انتخابات شوند.»
◄ کاهش ۵۰ درصدی هزینه تست کرونا/ مؤسسه دانش‌بنیان برکت با همکاری تعدادی از آزمایشگاه‌های تهران، سامانه‌ای تحت عنوان «برو اینجا» راه‌اندازی کرده‌اند که با تخفیف ۵۰ درصدی تست کرونا را انجام می‌دهند. این سامانه فعلاً قابلیت پذیرش تست کرونای روزانه ۵۰۰ نفر را دارد و متقاضیان با ورود به این سامانه، شماره ملی و شماره موبایل خود را وارد کرده و با انتخاب آزمایشگاه و زمان انجام تست، مبلغ ۲۸۰ هزار تومان را به صورت آنلاین پرداخت می‌کنند.
◄ احکام سیاسی(سؤال ۵۸): حکم سب و دشنام چیست؟ پاسخ: سب و دشنام مسلمان، خواه شیعه و خواه غیر شیعه، حرام است. اما سب کافر در صورتی‌که ظلم به او باشد، حرام است و اگر ظلم محسوب نشود، مکروه است، مگر در جایی که لازم باشد کفار را هجو کنند. (رساله آموزشی، ج ۲)